Τα πακέτα των τσιγάρων παρουσιάζουν σοκαριστικές φωτογραφίες προειδοποίησης με σκοπό τη μείωση του αριθμού των καπνιστών. Επιπλέον, συχνά ακούμε στα μέσα ενημέρωσης για το πώς το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο και διάφορα άλλα νοσήματα. Ωστόσο, πιθανότατα οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα αυξάνει πραγματικά τον κίνδυνο να εμφανιστούν ψυχικές ασθένειες.
Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερες έρευνες έχουν υποδείξει μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του καπνίσματος και των ψυχικών ασθενειών. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν έχουν συμφωνήσει εάν το κάπνισμα προκαλεί κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές διαταραχές, ή εάν καπνίζουμε επειδή χρειαζόμαστε να ανακουφίσουμε τα συμπτώματα μιας κρυφής ψυχικής διαταραχής.
Πρόσφατες έρευνες στο Πανεπιστήμιο Ώρχους (Aarhus University) του Καναδά, έδειξαν ότι το κάπνισμα μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και διπολική διαταραχή. Ο καθηγητής Doug Speed και οι συνεργάτες του βασίστηκαν σε δεδομένα υγείας από 350.000 ανθρώπους. "Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το κάπνισμα προκαλεί ψυχική νόσο. Παρόλο που δεν είναι η μόνη αιτία, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο να νοσηλευτούμε λόγω ψυχικής νόσου κατά 250%. Το κάπνισμα συνήθως προηγείται της ψυχικής νόσου. Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι, από τα δεδομένα, ξεκινούσαν να καπνίζουν στην ηλικία των 17 ετών, ενώ συνήθως δεν νοσηλευόντουσαν για ψυχική διαταραχή πριν από τα 30 έτη", όπως αναφέρει.
Το 90% των ανθρώπων στο σύνολο δεδομένων που εξακολουθούν να καπνίζουν ή έχουν καπνίσει στο παρελθόν ξεκίνησαν πριν από τα 20 τους χρόνια. Επομένως, η πιθανότητα να ξεκινήσει κάποιος το κάπνισμα αργότερα στη ζωή του είναι σχετικά μικρή. Στην πραγματικότητα, τα γονίδιά του καθορίζουν εάν θα γίνει καπνιστής, εξηγεί ο Doug Speed.
Στατιστικά, το κάπνισμα φαίνεται να προκαλεί ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή και σχιζοφρένεια. Ωστόσο, ο Doug Speed και οι συνεργάτες του δεν έχουν εξηγήσει το γιατί. Μόνο μερικές θεωρίες. "Εξακολουθούμε να ψάχνουμε τον βιολογικό μηχανισμό που συνδέει το κάπνισμα με τις ψυχικές διαταραχές. Μια θεωρία είναι ότι η νικοτίνη εμποδίζει την απορρόφηση του νευροδιαβιβαστή της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, και γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι με κατάθλιψη δεν παράγουν αρκετή σεροτονίνη," λέει.
"Όταν καπνίζετε ένα τσιγάρο, η νικοτίνη ενεργοποιεί την παραγωγή σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Μεταξύ άλλων, αυτό κάνει κάποιον να νιώθει χαλαρός μετά το κάπνισμα. Ωστόσο, εάν συνεχίσει να καπνίζει, η νικοτίνη θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Αντί να ενισχύει τη σεροτονίνη, θα την αναστέλλει - πράγμα που μπορεί να τον κάνει ανήσυχο ή εκνευρισμένο".
"Μια άλλη εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι το κάπνισμα προκαλεί φλεγμονή στον εγκέφαλο, η οποία μακροπρόθεσμα μπορεί να βλάψει μέρη του εγκεφάλου και να οδηγήσει σε διάφορες ψυχικές διαταραχές. Παρόλα αυτά, δεν το γνωρίζουμε ακόμη με βεβαιότητα", λέει.